Bij een bedrijfsoverdracht is het de kunst om de potentie van het bedrijf zo goed mogelijk in beeld te brengen én te verankeren in de organisatie. Als u niet alleen klanten, gebouwen en machines verkoopt, maar óók een goed geoliede organisatie, kunt u uw bedrijf tegen de gunstigste prijs verkopen. Zo spreek ik in mijn praktijk ondernemers die maar een BV hebben. Dit is niet de meest optimaal juridische en fiscale structuur. Als er in die ene BV bijvoorbeeld onroerend goed zit dan adviseer ik de ondernemer om het onroerend goed in een aparte BV onder te brengen. Verder is het beter om een holdingstructuur te creëren met een of meer werk-BV’s. Het wijzigen van de structuur van uw bedrijf kan grote financiële voordelen opleveren bij verkoop. Tijd speelt daarbij een belangrijke rol, want soms gelden wettelijke termijnen van enkele jaren.
Fase 3: verkoop klaar maken
Een bedrijf, dat te koop wordt aangeboden, moet in een goede conditie verkeren. Alleen de eerste indruk is niet genoeg. Het is noodzakelijk dat u solide jaarrekeningen van ongeveer vijf achtereenvolgende jaren kunt overleggen. De jaarrekening moet een juist beeld geven van de winstgevendheid van het bedrijf, maar ook een schone balans is van groot belang. Wellicht staan er op de balans bepaalde activa die u ook privé gebruikt. Ook privé schulden aan de BV kunnen maar beter worden afgelost. Daarnaast moet ook de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen overeenkomen met wat in de branche gebruikelijk is.
Ondernemers die onderstaande checklist doorlopen, krijgen snel inzicht in de mate waarin hun bedrijf optimaal verkoop klaar is:
Markt en klanten
- Maakt een marketing/verkoopplan onderdeel uit van uw businessplan?
- Is het klantenbestand inzichtelijk en up-to-date? Gegevens moeten bij voorkeur toegankelijk zijn via een klantenbeheersysteem (CMR).
- Wat is op dit moment de levensverwachting voor uw huidige producten en/of diensten? Als de producten/diensten aan het einde van hun levenscyclus zijn, heeft dit een negatief effect op de verkoopprijs van uw onderneming.
Intellectuele Eigendom
- Is de concurrentiepositie veiliggesteld met een waterdichte merkenregistratie?
Leiderschap
- Wie bepaalt de koers van de onderneming? Ook de managementlaag die onder de directeur/eigenaar functioneert, moet betrokken zijn bij de vorming van een strategie en het beleid voor de komende drie tot vijf jaar. De koersbepaling is dan verankerd in de organisatie.
- Is er een middenkader dat de organisatie kan aansturen?
Strategie en beleid
- Wie heeft kennis van de koers van de onderneming? Visie en ambitieniveau behoren bij voorkeur niet exclusief tot het kennisdomein van de directeur/eigenaar. De koers dient verwoord in een heldere en meetbare strategie, die is vastgelegd in een businessplan.
- Wordt de strategie geëffectueerd door middel van jaarplannen? Ofwel: er moet een strijdplan zijn voor de uitvoering van geformuleerde ambities.
Financiën
- Geeft uw huidige administratie een helder inzicht in de verschillende kosten en baten per organisatieonderdeel/business unit?
- Is er een meerjarenperspectief (lees: een begroting voor de komende vijf jaar)?
- Is er een investeringsraming, met uw businessplan als uitgangspunt? Daarin moet rekening worden gehouden met de noodzakelijke investeringen ten aanzien van gebouwen, machines, maar ook met investeringen ten aanzien van ICT en licenties.
- Is er een liquiditeitenprognose voor de komende vijf jaar? Deze moet een overzicht geven van de benodigde liquide middelen om de onderneming te laten functioneren.
- Zijn de verschillende kostprijzen van de producten en/of diensten inzichtelijk?
Processen
- Zijn alle processen in de organisatie beschreven? Dit geldt zowel voor de kernprocessen (primaire processen als verkoop, productie, aflevering) maar ook voor de ondersteunende processen.
- Zijn de processen (iso-)gecertificeerd? Dit als waarborging en of fundament onder de organisatie.
- Zijn er heldere afspraken gemaakt met de leveranciers van goederen en/of diensten?
Personeel en Organisatie
- Zijn alle arbeidsovereenkomsten schriftelijk vastgelegd? En zijn de beloningsschalen conform de geldende CAO/Arbeidsvoorwaardenregeling toegepast?
- Zijn alle taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van medewerkers formeel vastgelegd in functiebeschrijvingen? Worden er jaarlijks functioneringsgesprekken gehouden en worden deze eveneens schriftelijk vastgelegd?
- Is personeelsinformatie beschikbaar voor directie en MT?
- Zijn de personeelsdossiers op orde en voldoen ze aan de daarvoor gestelde wettelijke eisen?
- Voldoet uw onderneming aan de arboregels?
Besturing, Informatie en Communicatie
- Is de ICT-omgeving betrouwbaar, veilig en up-to-date? Worden er regelmatig backups gemaakt van de bedrijfsbestanden.
- Is de kennis binnen uw organisatie gewaarborgd? Op een intranetsite of een gemeenschappelijke locatie op de server kan relevante kennis/informatie of bestanden categorisch worden opgeslagen.
Als u deze checklist doorlopen is dan wordt deze informatie gebruikt voor het verkoopmemorandum. Hiermee wordt uw bedrijf op de beste manier in de etalage gezet.
In een van de volgende blogs over bedrijfsoverdracht beschrijf ik hoe de waardebepaling van uw bedrijf plaats vindt.
M.J.M. (Thijs) Muijsenberg RAB
Senior Partner Company Shaping Venlo
077-3524291
(bron: OndernemingsBeurs; Bedrijf kopen of Verkopen)